Đấu giá trực tuyến: Minh bạch, hiệu quả trong xử lý tài sản công
2017-04-21 00:00:00.0
(TBTCVN) - Luật Đấu giá tài sản năm 2016 (có hiệu lực từ 1/7/2017)
lần đầu tiên đã bổ sung hình thức đấu giá tài sản trực tuyến.
Đây là hình thức đã được triển khai phổ biến ở nhiều quốc gia và
được kỳ vọng sẽ giúp hoạt động đấu giá tài sản tại Việt Nam minh bạch, cạnh
tranh hơn, hạn chế nhiều bất cập của phương thức đấu giá truyền thống.
Đấu giá trực tuyến còn là công cụ giúp đẩy nhanh tiến trình
cổ phần hóa doanh nghiệp, tiến trình xử lý nợ xấu.
Kinh nghiệm từ Hàn Quốc
Chia sẻ kinh nghiệm với Việt Nam trong việc triển khai hình thức
đấu giá mới mẻ này, mới đây Công ty Quản lý tài sản Hàn Quốc (KAMCO), một công
ty trực thuộc Bộ Tài chính Hàn Quốc đã có cuộc giới thiệu chuyên sâu hệ thống
đấu giá trực tuyến (Onbid) đã rất thành công tại Hàn Quốc.
Onbid là hệ thống xử lý thông tin do Chính phủ Hàn Quốc lập ra
nhằm hỗ trợ người dân xử lý tất cả các thủ tục liên quan đến đấu giá, gồm ký kết
hợp đồng, hoặc đăng ký trực tuyến, cũng như mạng Internet đấu giá công dưới
dạng trực tuyến.
Với hệ thống này, tất cả các cơ quan, tổ chức đều có thể đăng ký
đấu giá tài sản qua mạng. Khi đã đưa lên, bất cứ người dân nào cũng có thể tìm
hiểu thông tin và đăng ký tham gia đấu giá. Tài sản tham gia đấu giá rất đa
dạng, từ bất động sản, nhà máy, cho đến cổ phiếu chưa niêm yết, xe cộ…
Lợi ích của vận hành hệ thống là đảm bảo tính công khai, minh
bạch, tránh hiện tượng cấu kết, móc ngoặc trong đấu giá. Hình thức này thu hút
đông đảo người quan tâm mua đấu giá bởi họ có thể tham gia bất cứ lúc nào, bất
cứ ở đâu, tính bảo mật, an toàn thông tin luôn được đảm bảo. Không những vậy,
hệ thống kế toán của Onbid còn được kết nối với hệ thống ngân sách số của Chính
phủ, đảm bảo các giao dịch được xử lý nhanh nhất, an toàn và minh bạch. Sau hơn
10 năm triển khai, hệ thống Onbid đã thay thế hoàn toàn phương thức đấu giá
truyền thống, tiết kiệm được số chi phí lớn phải bỏ ra thực hiện đấu giá trước
đây, đồng thời đem lại giá trị cao nhất cho các tài sản công khi đấu giá.
Tuy nhiên, để đạt kết quả này, KAMCO đã vượt qua nhiều khó khăn
khi mới bắt đầu như phải thuyết phục các đơn vị bán đấu giá tài sản công sử
dụng hệ thống, xây dựng các quy định pháp lý, xây dựng đội ngũ vận hành, xóa bỏ
rủi ro về thanh toán trực tiếp… KAMCO cũng rất chú trọng đến công tác truyền
thông, quảng bá như liên tục có các thông tin trên báo chí, truyền hình để giới
thiệu đến người dân, đến các cơ quan, chính quyền địa phương những lợi ích của
phương thức này… Ngoài ra, KAMCO cũng được sự hỗ trợ của Chính phủ trong việc
xây dựng chế độ, quy định các cơ quan nhà nước phải sử dụng phương pháp đấu giá
trực tuyến.
Thời điểm quan trọng để triển khai Onbid tại Việt Nam
Đối với Việt Nam, các chuyên gia cho rằng đây là thời điểm quan
trọng, cấp thiết để xây dựng, triển khai hệ thống đấu giá như Onbid tại Việt
Nam. Không chỉ đem lại hiệu quả cao nhất khi đấu giá tài sản công, đây còn là
công cụ giúp đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp, tiến trình xử lý nợ
xấu, vốn đang là “vật cản” lớn trong dòng vốn của nền kinh tế với hàng trăm
ngàn tỷ đồng nợ xấu đang nằm trong các ngân hàng, doanh nghiệp cũng như công ty
xử lý nợ.
Lâu nay, việc đấu giá tài sản công tại Việt Nam gặp nhiều bất
cập, nhiều tài sản tịch thu kém hiệu quả, tạo dư luận không tốt do hệ thống
pháp luật thiếu đồng bộ, dẫn đến các vấn đề tính minh bạch, thiếu chuyên
nghiệp. Người tham gia đấu giá tiếp cận thông tin tài sản được bán đấu giá hạn
chế, dẫn đến tỷ lệ đấu giá thành công thấp và kém hiệu quả. Ngoài ra, người
tham gia đấu giá phải trực tiếp đến nơi tham dự đấu giá, làm tăng chi phí xã
hội, bất tiện và cản trở cơ hội bình đẳng giữa các đơn vị, cá nhân tham gia đấu
giá.
Trong các mô hình đấu giá tài sản công, mô hình Onbid của Hàn
Quốc được đánh giá là mô hình hiện đại, thuận tiện, đảm bảo tính minh bạch
trong quản lý tài sản. Mô hình này phù hợp với định hướng chiến lược của Công
ty TNHH Mua bán nợ Việt Nam (DATC), một công ty trực thuộc Bộ Tài chính, với vị
thế tương tự KAMCO, đồng thời cũng phù hợp với định hướng phát triển Chính phủ
điện tử tại Việt Nam. Qua nghiên cứu, xem xét, các chuyên gia của Bộ Tài chính,
Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp… đều nhận định DATC là đơn vị phù hợp về điều
kiện, chức năng để thiết lập và vận hành hệ thống Onbid tại Việt Nam.
Tuy nhiên, dù đã có mô hình phù hợp, nhưng các chuyên gia cho
rằng để DATC triển khai thành công Onbid tại Việt Nam vẫn còn những vướng mắc
phải tháo gỡ. Về mặt cơ chế chính sách, cần phải có những quy định cụ thể trong
Nghị định hoặc Thông tư hướng dẫn về Luật Đấu giá tài sản về vai trò của đơn vị
giao vận hành. Hiện nay, vẫn chưa có chủ trương giao cho đơn vị nào sẽ tiếp
nhận, quản lý và vận hành hệ thống.
Ngoài ra, dự án lắp đặt hệ thống Onbid dự định sử dụng vốn viện
trợ không hoàn lại của Ủy ban dịch vụ tài chính Hàn Quốc (FSC). Tuy nhiên, việc
nhận viện trợ từ FSC năm 2018 hiện đang ở giai đoạn bắt đầu, còn nhiều khó
khăn. Là dự án viện trợ không hoàn lại, để triển khai, Nhà nước sẽ thực hiện
cấp vốn cho DATC, do đó DATC sẽ cần phải tăng vốn điều lệ.
Theo thoibaotaichinhvietnam