Siết chặt hậu kiểm dự án đầu tư
2015-05-14 00:00:00.0
Không chỉ dự án
sử dụng vốn nhà nước, mà cả dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), vốn
đầu tư ra nước ngoài, dự án đầu tư theo hình thức hợp tác công - tư (PPP)… sẽ
được quản lý và giám sát chặt chẽ.
Dự thảo Nghị định thay
thế Nghị định 113/2009/NĐ-CP về giám sát và đánh giá đầu tư đã chính thức được
đưa ra lấy ý kiến công luận. Một trong những điểm mới quan trọng của Dự thảo
Nghị định, đó là đối tượng điều chỉnh sẽ không chỉ là các dự án sử dụng vốn nhà
nước, mà còn là các dự án FDI, dự án đầu tư ra nước ngoài, cả các dự án PPP,
cũng như các dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước ngoài vốn đầu tư công…
Việc này, theo lý giải
của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cơ quan chủ trì soạn thảo Dự thảo Nghị định, là để
đảm bảo quản lý, giám sát và đánh giá chặt chẽ các dự án đầu tư, nhằm nâng cao
hiệu quả đầu tư.
Hàng loạt quy định được đặt ra nhằm siết chặt hậu kiểm các dự án đầu tư từ các loại nguồn vốn khác nhau
Thực tế, Nghị định
113/2009/NĐ-CP mới chỉ quy định giám sát và đánh giá đầu tư theo 2 loại, là dự
án đầu tư sử dụng 30% vốn nhà nước trở lên và các dự án khác, trong khi trên
thực tế, còn rất nhiều dự án đầu tư từ các nguồn vốn khác cũng cần được giám
sát và đánh giá đầy đủ.
“Các thay đổi, bổ sung
này sẽ tạo sự thống nhất trong quản lý nhà nước về các hoạt động đầu tư của
toàn xã hội”, ông Nguyễn Xuân Tự, Vụ trưởng Vụ Giám sát và Thẩm định đầu tư (Bộ
Kế hoạch và Đầu tư) cho biết.
Tất nhiên, trong Dự
thảo Nghị định, đầu tư công là một trong những ưu tiên hàng đầu để giám sát và
đánh giá đầu tư. Với việc Luật Đầu tư công đã chính thức có hiệu lực từ ngày
1/1/2015, thì các quy định tại Dự thảo Nghị định, dự định được Chính phủ thông
qua và có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2015, trùng thời điểm Luật Đầu tư, Luật Doanh
nghiệp sửa đổi và các nghị định hướng dẫn thi hành Luật có hiệu lực, sẽ góp
phần quan trọng để tạo sự minh bạch và nâng cao hiệu quả của đồng vốn đầu tư
công.
Cụ thể, Dự thảo Nghị
định quy định, không chỉ cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư công, mà cơ quan
chủ quản, người có thẩm quyền quyết định đầu tư, cơ quan hoặc người có thẩm
quyền quyết định chủ trương đầu tư cũng phải có trách nhiệm theo dõi, kiểm tra
quá trình đầu tư dự án, nhằm bảo đảm mục tiêu và hiệu quả đầu tư.
Cũng không chỉ là giám
sát quá trình đầu tư dự án, mà Dự thảo Nghị định còn bổ sung các quy định giám
sát, đánh giá quá trình lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư cũng như bổ
sung việc giám sát, đánh giá của các cơ quan được giao chuẩn bị đầu tư các
chương trình, dự án đầu tư. Nghĩa là, công tác giám sát và đánh giá đầu tư các
dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước sẽ được bắt đầu ngay từ đầu.
Các quy định về giám
sát đầu tư cộng đồng đối với các dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước cũng đã được
quy định cụ thể trong Dự thảo Nghị định.
Không những thế, theo
một thông báo mới đây của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Hệ thống Thông tin phục vụ
công tác giám sát và đánh giá đầu tư các dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước cũng
sẽ được đưa vào hoạt động trong thời gian tới. “Hệ thống này sẽ được triển khai
thống nhất trên toàn quốc nhằm cập nhật, quản lý, khai thác thông tin về các dự
án đầu tư trong kho dữ liệu tập trung tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư, phù hợp với
các nội dung quy định của Luật Đầu tư công”, ông Tự cho biết.
Hiện nay, Bộ Kế hoạch
và Đầu tư đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, các tập đoàn, tổng công ty nhà
nước gửi các thông tin cơ bản nhất về các dự án đầu tư về Bộ để chuẩn bị cho
việc triển khai thực hiện Hệ thống. Hạn cuối cùng để gửi thông tin là ngày
10/5/2015.
Tương tự, cùng với các
dự án đầu tư công, thì các dự án FDI, dự án PPP, dự án đầu tư ra nước ngoài…
cũng sẽ được quản chặt. Việc giám sát, kiểm tra các dự án PPP cũng sẽ được thực
thi ngay từ khâu lập, thẩm định, phê duyệt và triển khai dự án. Các cơ quan
được giao chuẩn bị đầu tư dự án; nhà đầu tư và cơ quan nhà nước có thẩm quyền
ký kết hợp đồng dự án; người có thẩm quyền quyết định đầu tư; cơ quan cấp giấy
chứng nhận đăng ký đầu tư và cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư công sẽ cùng
chịu trách nhiệm kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả đầu tư các dự án dạng
này.
Các dự án đầu tư ra
nước ngoài, đặc biệt là dự án có sử dụng vốn nhà nước cũng sẽ được quản chặt và
phải báo cáo thường xuyên, theo tháng, theo quý với cơ quan quản lý. Không chỉ
giám sát tiến độ thực hiện dự án, các vấn đề liên quan đến chuyển vốn đầu tư ra
nước ngoài, việc huy động và sử dụng vốn nhà nước để đầu tư ra nước ngoài (nếu
có); tình hình khai thác vận hành dự án, giữ lại lợi nhuận để đầu tư dự án mới,
chuyển lợi nhuận về nước; việc thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với nhà nước
Việt Nam; tình hình sử dụng lao động Việt Nam... cũng phải được báo cáo và giám
sát đầy đủ.
Trong khi đó, với các
dự án FDI, việc giám sát sẽ được thực hiện không chỉ trong thủ tục cấp giấy
chứng nhận đầu tư, mà còn là tiến độ góp vốn, tình hình triển khai, việc thực
hiện các yêu cầu về bảo vệ môi trường, sử dụng đất đai, sử dụng tài nguyên
khoáng sản theo quy định; tình hình thực hiện các ưu đãi đầu tư, các điều kiện
kinh doanh...
Hàng loạt quy định
chặt chẽ được đặt ra, nhằm siết chặt hậu kiểm các dự án đầu tư từ đủ các loại
nguồn vốn khác nhau. Tuy nhiên, từ thực tế giám sát và quản lý đầu tư các dự án
theo quy định tại Nghị định 113/2009/NĐ-CP, thì cần có những chế tài chặt hơn
để đảm bảo các quy định này, khi được ban hành, sẽ được thực thi nghiêm túc
trong thực tế.